71.Fikir/ Bakara

Oruç; Allah Teâlâ’ya verilen özel ve kişisel sözdür!

يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡڪُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِڪُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ

“Ey iman edenler! Oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki, korunursunuz.” (Bakara 183)

Oruç; Allah Teâlâ’ya verilen özel ve kişisel bir sözdür. Kıymeti buradan geliyor. Oruç saatleri içerisinde beş duyusu ile olduğu kadar hayal ve fikir gibi ruhsal faaliyetleriyle de kişi, Allah’ın rızasını gözetir. Midesine olduğu gibi, diline, kulağına, eline, beline, hayaline de sahip olmaya çalışır. Kur’an-ı Kerim okumak, ayetlerin üzerinde düşünmek, Allahı lisan ile ve fikirle zikretmek, cemaatle birlikte camide bulunmak, hayr işleri yapmak vs. hâller, en azından oruç saatleri içinde, kişiyi nefs-i emmâre seviyesinden çıkarıp manen yükseltir, kişi bu yükselme hâlini kendinde hisseder. Müslümanlar Allah Teâlâ’ya ait olduklarını en çok oruç ibadeti sırasında, fark ederler.

Beş vakit namazla taçlanmış Ramazan ayı ve oruç muhteşem bir ibadettir. Oruç ve namaz bütün peygamberlere ve onların inanan topluluklarına emredildi. Hazreti Âdem de oruç tuttu, Hazreti Muhammed aleyhisselam da. Her iki ibadet pek yüksek bir mahiyete sahiptir: Her derdin ilacı perhiz olduğu gibi ruhun ilahi hakikatleri anlamasında açlığın önemli rolü vardır. Midesi dolu bir insanın ilim öğrenmesi zordur. Vücutta meydana getirdiği ağırlık hissi, uyuşma, uyuklama vs. haller verimli bir öğrenmeye imkân vermez. Göz, kulak, akıl yarı aç yarı tok bir mide ile kişiyi daha dikkatli kılar. Hüşyâr ruhların mideleri çok dolu değildir.

… ا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرً… -…fidyetun ta’âmu miskîn(in)^. femen tetavve’a ḣayran fehuve ḣayrun leh– Bakara 184. Âyette ‘İçinizden hasta olan veya yolculukta bulunan, tutamadığı günlerin sayısınca diğer günlerde tutar. Oruca dayanamayanlar, ‘bir düşkünü doyuracak kadar fidye verir. Kim gönülden iyilik yaparsa o iyilik kendisinedir.’ Oruç tutmanız eğer bilirseniz sizin için hayırlıdır.’ Buyruluyor.

Yoksullara yardım yapılması emri Kur’an-ı Kerim’de en çok dikkatimizi çeken bir husustur. Allah Teâlâ, özürleri nedeniyle oruç tutamayanların, لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ – olur ki, sakınırsınız, tembihini mali ibadetlere bağlayarak, onları yoksulların ihtiyaçlarını gidermeye davet etmesi yine Ramazan ayına özgü ilahî rahmetin eşsiz bir örneğidir.

Sonuç: Oruç ruhsal ve bedensel bir arınma ayıdır; kulları Allah’a, Allah Teâlâ da kullarına bu ayda özel bir şekilde yaklaşırlar. Ramazana ulaşıp da Allah’ın sevgisini kazanamamış olmak hayıflanılacak büyük bir kayıptır. Orucun hakkını verenler, Allah Teâlâ’nın sevindireceği bahtiyar kullardır.