Gece yardım yaptınız mı hiç?
الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلاَنِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ
“Mallarını gece ve gündüz, gizli ve açıktan verenlere Rableri katında karşılığı vardır. Onlara korku yoktur, mahzun da olmazlar” (Bakara 274)
Ra’d Suresi 22. Âyet-i Kerimede ise, “Yine onlar, Rablerinin rızasını isteyerek sabreden, namazı dosdoğru kılan, kendilerine verdiğimiz rızıklardan gizli ve açık olarak Allah yolunda harcayan ve kötülüğü iyilikle savan kimselerdir. İşte, onlar var ya, dünya yurdunun sonu sadece onlarındır”; Fâtır Suresi 29. Âyette de, “Allah’ın kitabını okuyanlar, namazı kılanlar ve kendilerine verdiğimiz rızıktan Allah için gizli ve açık sarf edenler, asla zarara uğramayacak bir kazanç umabilirler,” ilahî ifadeleri yer almaktadır.
Alan elin onurunu korumak, onu rencide edecek tutum ve davranışlar içine girmemek, kişinin fukaralığını alenileştirmemek, faziletli bir davranıştır. Bu nedenle gece vakti veya gizlice yapılan yardım, eğer ifşa edilmezse, sadece Allah için yapılan bir ibadet olarak, büyük bir değer kazanır. Bu karakterdeki Müslümanların koruyucusu Allah Teâlâ’dır. Onlar için korku ve hüzün yoktur.
Fakat nefsimiz böbürlenmeyi pek sever! Kabul etmeliyiz ki, hepimiz, yaptığımız iyiliklerin başkaları tarafından bilinmesini, görülmesini, duyulmasını az çok, bekleriz. Yaptığının başkaları tarafından bilinmesi, yardımı yapan insanın nefsinde, farkında olarak olmayarak, bir böbürlenme, bir şişinme hâlinin zuhuruna sebep olabilir. Oysa görsünler, duysunlar, beni bilsinler, beni takdir etsinler arzusu, gecenin koynunda, ayın bulutların arkasına gizlenmesi gibi, gizlenir. Bu nedenle karanlığın çöktüğü, insanların sokaklardan çekildiği bir zamanda fukarayı sabirinden bir zatın evine yapılan ziyaret sonucu onun ihtiyacının giderilmesi yüksek bir kulluk bilincini gösterir.
Rabbimizin, yardım yapılırken, gece ve gizlilik kavramlarını zikretmesi üzerinde fazla durup düşünmediğimiz bir konudur. Bu kavramların başka anlamları da olabilir elbette. Yapılan yardımın gece ve gizlilik kavramlarıyla örtülmesi, yardım yapılan şahsın şahsiyetinin korunmasına hizmet ettiği gibi, yardım yapan şahsın nefs terbiyesinin sağlanmasına hizmet ettiği de düşünülebilir.
Sonuç: Müslümanlar yardım yaparken geceyi yeterince kullanıyor mu? Gizliliğe riayet ediyor mu? diye baktığımızda bu konuda reklamcı bir anlayışın daha baskın olduğunu görebiliyoruz. Yapılan hayra, desinler bulaşmıyorsa, kuşkusuz aleni yapılan yardımlar da çok değerlidir ve mükâfatı pek büyüktür. Fakat yine de iyiliklerimizi gece ve gizlilik yorganlarına sarmamız daha erdemli bir davranış olarak değerlendirilebilir.
KURAN UFKU 