Melekler savaşır mı?
إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَن يَكْفِيكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُم بِثَلاَثَةِ آلاَفٍ مِّنَ الْمَلآئِكَةِ مُنزَلِينَ*بَلَى إِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَيَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ آلافٍ مِّنَ الْمَلآئِكَةِ مُسَوِّمِينَ
“İnananlara: Rabbinizin size gönderilmiş üç bin melekle yardım etmesi size yetmeyecek mi? diyordun. Evet, eğer sabrederseniz, sakınırsanız ve onlar de hemen üzerinize gelirlerse Rabbiniz size, nişanlı beş bin melekle imdat edecektir.” (Âl-i İmran 124-125)
İslam dininde meleklerin varlığına inanmak imanın şartlarındandır. Kuran’da pek çok ayet-i kerimede meleklerden ve onların üstlendiği görevlerden söz edilmektedir. Hadislerle birlikte bakıldığında meleklerin dünya ve ahret arasında adeta her noktada yer aldıklarını görebiliyoruz. Bu iki ayette de Rabbimiz, Bedir Savaşında Müslümanlara destek için üç bin meleğin indirildiği gerçeğini haber vermektedir.
Melek sözcüğünün sözlük manası, ‘Allah’ın nurdan yarattığı, cinsiyetleri, yeme ve içmeleri olmayan, çeşitli şekillere girebilen, göze her zaman görülmeyen, Allah’ın emirlerine tam itaat eden mahlûk, ferişteh’ şeklindedir. Kuran’daki anlatımlardan meleklerin kelam ve muhakeme sahibi olduklarını, insanlara çeşitli eğitimleri verdiklerini de anlayabiliyoruz. (Bkz: Bâbil’e inen Harut ve Marut isimli meleklerin kıssası. 2/102) Kuran’da ve Hadislerde vazifeleriyle birlikte zikredilen bazı melekler şu şekildedir:
Cebrail: Cibril, Cibril-i Emin, Ruhül-emin, Ruhü’l-kudüs isimleriyle de bilinen vahiy meleği. Allah tarafından peygamberlere vahiy götürmekle vazifeli melektir.
Mikâîl: Tabiat olaylarına, hayvanlara ve bitkilere, rızka ve yağmura nezaret eden melek.
Azrail: Cenâb-ı Hak tarafından insanların ruhlarını kabzetmekle, almakla vazifeli olanı; ölüm meleği.
İsrâfîl: Kıyamet günü ikinci diriliş ‘sur’unu üflemekle görevli olan melek.
Melek-i ilham: İnsanlara iyi şeyler yapmayı ve kötü şeyleri yapmamayı ilham eden melek.
Melek-i müvekkel: Belirli bir işle vazifeli melek.
Melek-i nâtık: Konuşan melek.
Melek-i râ’d: Gök gürültüsü ile vazifeli, görevli melek.
Melek-i siyânet: Koruyucu melek, Allah’ın emri ile insanları koruyan, muhafaza eden melek.
Melek-i suâl: Suâl melekleri, sorgu melekleri; Münker-Nekir. Vb.
125. ayetin sonunda yer alan ve bir sıfat olan مُسَوِّمِينَ -işaretli melekler- ifadesine çeşitli manalar verilmiştir. Yorumlardan, işaretli üç bin meleğin bir düzen ifade eden, askeri kıyafetli, sarıklı, sakallı, heybetli görünüme sahip atlı savaşçılar oldukları anlaşılmaktadır.
Enfâl suresi 9,12 ve 50. ayetlerinde meleklerin savaşta görevlendirilmesi ve fiilleri şu şekilde ifade edilmektedir: “O vakit siz Rabbinizden yardım diliyordunuz. O da: ‘Ben işte ardı ardına bin melekle size yardım ediyorum’ diye duanızı kabul buyurmuştu.”; “İşte o anda Rabbin meleklere şöyle vahyediyordu: Ben sizinle beraberim, müminlere sebat verin. Kâfirlerin yüreğine korku salacağım, hemen boyunlarının üstüne vurun, parmaklarına, parmaklarına vurun”; “Melekler, o kâfirlerin yüzlerine ve sırtlarına vura vura ve ‘Tadın bakalım cehennem azabını!’ diye diye canlarını alırken hallerini bir görmeliydin.”
Melekler sadece savaş hadiseyle ilgili olarak Müslümanlara yardım etmiş değillerdir. Meleklerin yardımı Kıyamete kadar devam edecektir. Ancak yukarıdaki ayette ve İlgili diğer ayetlerde görülmektedir ki, dehşetli zamanlarda, iman gayretiyle hareket eden Müslüman askerlerin maneviyatlarını güçlendirmek, düşmanlarını korkutmak ve caydırmak için Allah Teâlâ melekleriyle onları desteklemektedir. Nitekim Çanakkale Muharebelerinde, harplerin en şiddetli zamanlarında, iman kuvvetiyle direnen ve maddi üstünlüklere sahip zorlu düşmana asla geçit vermeyen Mehmetçiklere, savaşçı görüntüsündeki meleklerle destek verildiği inanışı yaygındır.
Sonuç: “Allah hem meleklerden, hem de insanlardan elçiler seçer. Şüphesiz Allah her şeyi işitir, her şeyi görür.” (Hac Suresi 75)
M. Talat Uzunyaylalı
KURAN UFKU 