230. FİKİR/ En’âm

Besinleri değil, besleyeni gör!

قُلْ أَغَيْرَ اللّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَلاَ يُطْعَمُ قُلْ إِنِّيَ أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكَينَ

“De ki: Gökleri ve yeri yoktan var eden, besleyen, fakat kendisi beslenmeyen Allah’tan başka dost mu tutayım? Ben İslâm olanların ilki olmakla emrolundum, de ve sakın Allah’a ortak koşanlardan olma.” (En’âm 14)

Beslenenler bir cinstir. Beslenenler; dünyamızda insan, hayvan ve bitki yapılarıdır. Daha genel bir bakışla baktığımızda güneş, gezegenler, yıldızlar vb. maddî yapıların da beslendiğini görüyoruz. Fizik varlıklarda enerji alış-verişi bir beslenme şeklidir. Kur’ân ve Hadis kaynakları melek, şeytan ve cin gibi yaratılmış ruhanî varlıkların da kendilerine özgü beslenmeleri olduğunu bize öğretmektedir.

Her varlık maddî ve manevî varlığıyla her an beslenir. Meselâ insan sadece mide yoluyla beslenmez, insanın duyu organları ve hisleri de ayrı ayrı beslenir. Hatta uykudayken de insan rüyalar yoluyla beslenmeye devam eder. Işık gözün gıdası olduğu gibi ses de kulağın gıdasıdır. Dil tatlarla, deri sıcak ve soğukla beslenirken burun kokularla beslenir. Hava akciğerleri beslerken, kan vücudu besler. Ruh-i insan ise manalarla hayat bulur; İlâhî kelâm, hikmetler insan ruhunun eşsiz zenginlikteki birer sofrası hükmündedir.

İster ruhanî varlık cinsinden olsunlar, ister maddî bedenlere sahip varlıklar cinsinden olsunlar, beslenen şeylerin hepsi yaratılmıştır. Dünyamızda, beslenen maddî varlıkların her birinde dört ana besleyici iş görür: Toprak, su, hava ve ateş. Bu maddeler, hayat sahibi her insanda, her hayvan ve bitkide zorunlu olarak vardır. Bu dört unsur hem varlığın hilkatine yapı taşı vazifesi görür hem de onları ecellerine kadar besin olarak hayatta tutar.

İnsanın ürettiği bir çok teknoloji de yine ancak beslenme yoluyla iş görmektedir. Elektrikle, pille, şarjlı cihazlarla çalışan aletlerin tükettikleri enerji bir besin hükmündedir. Benzin, motorin, yağ vb. yakıtları tüketen motorlar da tükettikleriyle fonksiyonlarını yerine getirebilmektedir. Güneş pilleri, güneş enerjisi teknolojileri de güneşin ısısını ve ışığını kullanarak işlev kazanan araç gereçlerdir.

Sonuç: Hayat beslenme ile mümkündür. Ruhanî olsunlar cismanî olsunlar tüm varlık çeşitlerini besleyen Allah’tır. Allah teâlâ, tabiattaki her varlığın yapısına zorunlu olarak, toprak, su, hava ve ateş gıdalarını koydu; fakat Yüce Varlığını bu hallerden münezzeh kıldı. Besleyen, beslenenden her bakımdan ve ebedî olarak ayrıldı. O halde beslenenler sebepler perdesini aşıp yüzlerini ve kalplerini besleyene, Rezzak-ı âlem olan Rablerine dönerek ancak insan ve İslam bir kimse olabilirler. İnsan; İslam sıfatını bi hakkın almadan kurtuluşa eremez. (M. Talat Uzunyaylalı)