252. FİKİR/ En’âm

“Bilin ki size vadolunan şey gerçekleşecek!”

إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لآتٍ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ

“Size yapılan vaatler, gerçekleşecektir; siz o vaatlerin gerçekleşmesini engelleyemezsiniz.” (En’âm 134)

Allah Teâlâ Kur’an’da itikat, ibadet, muamelât, ukubat (insan hakları, cezalar), ahlâk, öğüt, vaat (cennet-cehennem), kıssa (ibretlik hikayeler) vb. konularda emir ve yasaklar emretmiştir. Emirleri tutanlar için ödül, emirleri inkâr edenler için ceza öngörülmüştür. Bu vaatlerin tahakkuku engellenemez.

Vaat kavramı Kur’an’da yüzü aşkın âyette geçmektedir. Allah’ın vaatleri müjde ve azap içerir. Allah’ın vaatlerinden geri dönmesi düşünülemez. Allah emir ve yasaklarına uyan kimseyi mükâfatlandıracak, uymayan  kimseyi cezalandıracaktır. İnkârcılara cehennem vaat edilmiştir. Haramı helâl ve helâli haram görmeyen günahkâr, fakat iman sahibi bir kişi de cehenneme girebilecektir. Bu kimselerin cezalarını çektikten sonra cehennemden çıkıp cennete girecekleri de yine Allah’ın bir vadidir. Vaatten dönmek bir noksanlıktır; böyle bir eksiklik ise Allah’a nispet edilmez.

Vaat ifadesinin şümulünü biraz daha genişletebiliriz: Bir varlığın, insan, melek, cin, hayvan yahut bitki olması da Allah’ın bir takdiri, bir vaadi olarak gerçekleşir. Varlıkların doğması-ölmesi, anne ve babaları, dünyaya geldikleri coğrafî bölge, sosyal çevre bir nevi vaad-i ilâhî olarak tahakkuk eder. Kimse bu konularda yahut diğer hiçbir konuda Allah’ın takdir ve vaadinin gerçekleştirilmesini engelleyemez.

Sonuç: Allah’ın vaatlerine bazı örnekler: “Size vaat edilen mutlaka gelecektir; siz bunu önleyemezsiniz.” ( 6/134 ); ”Eğer yüz çevirirlerse de ki hepinize açıkladım. Artık size vadolunan şey yakın mı uzak mı, bilmiyorum.” (21/109); “En büyük dehşet dahi onları tasalandırmaz. Melekler kendilerini şöyle karşılar: İşte bu size vaat edilmiş olan gününüzdür.” (21/103); “İşte, bu size vaat edilen cehennemdir.” (36/63); “İşte, hesap günü için size vadolunan şeyler bunlardır.” (38/53 ); “Şüphesiz, Rabbimiz Allah’tır deyip, sonra dosdoğru yolda yürüyenlerin üzerine melekler iner. Onlara: Korkmayın, üzülmeyin, size vadolunan cennetle sevinin! derler.” (41/30); “Semada da rızkınız ve size vaat edilen başka şeyler vardır.” (51/22);”Size vaat edilen, kesinlikle doğrudur.” (51/5);”De ki: Tehdit edile geldiğiniz yakın mıdır, yoksa Rabbim onun için uzun bir süre mi koyar, ben bilme.” (72/25); “Bilin ki size vadolunan şey gerçekleşecek!” (77/7)

M. Talat Uzunyaylalı