288. FİKİR / Yunûs

Dost; yalnız Allah’tır!

أَلا إِنَّ أَوْلِيَاء اللّهِ لاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

“Allah’ın dostları için ne bir korku vardır, ne de üzülürler.” (Yunus 62)

“Veli” sözcüğüne; sorumlu, sahip, yardımcı ve ermiş manaları verilmiştir. Veli/dost sözcüğü gerçek müminlerin bir sıfatıdır. Daha sonra bu kavram tarikat şeyhlerine münhasır kılınmıştır. ‘Sadece onlar velidir,’ demek, azim bir bühtandır. Makamı, ilmi, irfanı, malı davarı ne olursa olsun, kim Allah’ı severse Allah da onu sever; kim Allah’ın dostu olursa, Allah da onun dostu olur. Tahkik yahut taklit yoluyla bir dine sahip olan insanlar, eğer, sorumluluklarına sahip kimselerse, taklidi tahkik, tahkiki de hakikat ve marifet mertebelerine doğru çıkarmak için, dünyada bulunduklarını bilecek ve ona göre bir hayat yaşayacaklardır.

Bir insanın parası olsa, fakat parasına sahip olmasa, o insana nihayet özürlü muamelesi yapılacak; hastadır, delidir vs. denilecektir. Din de bunun gibidir; bir insan, bir dini mensubiyete sahip olur da, o dine, tutum ve davranışlarında, duygu ve düşüncelerinde yer vermezse, bu durum parası olup da parasına sahip olmayan insanın durumuna benzer. Oysa dini inancın sorumluluğunu üstlenen kişiler böyle değildir: Onlar, Allah’ın emir ve yasaklarına göre yaşanan bir hayata gerçek hayat demektedirler. Bu hayat, bahar gibi, güzel bir hayattır; bu seviyedeki kişi, dinini yaşarken, ibadetlerini neşe içinde yerine getirir. Namazını sevgiyle, heyecanla kılar, kıraati, rükûu, secdesi şuurludur; zekâtını kuruşu kuruşuna ve büyük bir muhabbetle fukaraya verir, insanlarla muamelesi sevgi ve adalet üzeredir. Her işinde gözettiği Allah’ın rızasıdır. Allah için yaşanan bir hayatta, kişinin karşısına çıkan zorluk yahut kolaylık, her bir tecelli, baş göz üstünedir. Allah’ın dostları yüksünmez, somurtmaz… Bu karattaki Müslümanlar, Allah’a dost olduklarından, Allah da onların dostluğunu kabul etmiştir (Veli). Yukarıdaki tanımda da belirttik: Arapçada veli ifadesi, dost demektir.  Bir insan Allah’ın dostu ise artık ona bir korku olabilir mi? O halde: Dosttur müminlere Allah, dost ister mümini billah!

Keşke her Müslüman Allah’a gerçek manada dost olabilse; modern toplum Müslümanlığında insanların dostluk sıralamasında (haşa!) belki de akıllara gelmeyen, Yaratıcıyla olması gereken dostluktur. Modern toplum bireylerinin hayat pratiklerine bakıldığında; paranın, makamın, eğlencenin, içkinin, kumarın, fuhşun, faizin, yalanın, talanın, iftiranın, kinin, kibrin vb. hallerin dostluğunun tercih edildiği görülmektedir.  Bir insan, hem nefs-i emmaresini sevip, ona kulluk eder, hem de Allah’ın kulu olduğunu söylerse, bu, fiili bir yalan olacaktır. Düşünmeli ki, insan, insanı kandırabilir; fakat kişinin zahirini batınını, evvelini ahirini gören, bilen, işiten bir İlahı kim, nasıl kandıracaktır?

Sonuç: Düşünmeli ki, Allah’a karşı vefası olmayanın diğer insanlara karşı vefası nasıl olabilir. Kuran’da ‘veli/dost’ kavramının ele alındığı âyetlerde şu türden ikazlar yapılmıştır:  Allah’ın evliyaları (dostları) Allah’tan korkarlar; kâfirleri dost edinmezler, şeytana ve şeytanın dostlarına karşı düşmandırlar; Allah’a dost olmayan bireylerle, (felsefelerle, ideolojilerle, sosyal, kültürel ve iktisadi düzenlerle) savaşırlar, zalimi, faizciyi, sarhoşu dost bilmezler; Yahudileri ve Hıristiyanları da dost görmezler, (Müslümanlarla, Hz. Muhammed (sav) ile ve Kuran’la alay eden kitap ehlini dost tutanlar, onlardandır.)  Müşrikleri, ateistleri, sosyalistleri, marksistleri, ırkçıları, cinsel sapıkları, putlara tapıcıları, putlaştırılan şahısları, Allah’ı tanımayan bilim adamlarını, aydınları, Allah’ı hatırlamayan nimet sarhoşu kimseleri, şeytanın adamları bilip onlarla dostluk kurmazlar. O derece ki; kişinin babası, anası, kardeşi, akrabası küfrü tercih etse, mümin kimse, artık onlarla dostluk kuramaz, onları sevip sayamaz. Müslümanların gerçek manada Allah’tan başka dostu yoktur; Allah’ı bırakıp başka dostlar edinmek müminlere yaraşmaz. Allah’ı seveni sevmek de İslam kardeşliğinin bir gereğidir. Neticede dost; yalnız Allah’tır.

M.Talât Uzunyaylalı