305. FİKİR / Hûd

Evlat yetiştirmede ailelere düşen mühim bir görev!

قَالَ يَا نُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ فَلاَ تَسْأَلْنِ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّي أَعِظُكَ أَن تَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ

“Dedi ki: Ey Nuh, kesinlikle o senin ailenden değildir. Çünkü o, salih olmayan bir iş yapmıştır. Öyleyse hakkında bilgin olmayan şeyi benden isteme. Gerçekten ben, cahillerden olmayasın diye sana öğüt veriyorum.” (Hûd 46)

Tufan kıyameti kopup kurtuluş gemisi harekete geçince, Nuh (as)’ın, kalbi ve ameli bozuk oğlu yamaçtan dağa doğru tırmanmaya ve böylece yükselen sulardan kurtulmaya çalıştı. Hz. Nuh, ona hitap ederek gemiye binmesini istedi; fakat o, dağların doruklarına çıkarak kurtulacağını söyledi ve gemiye binmedi. Âyette Hz. Nuh’un oğluyla ilgili geçen, “o, salih olmayan bir iş yapmıştır” ifadesi, iman olmadan salih amelin olamayacağını bize gösterir. Evet; amel-i salih, imanlı bir yüreğin eylemi olabilir ancak. Hz. Nuh’un oğlu babasının tebliğine ve terbiyesine kulak verip iman devletine erişemediğinden münkir bir evlat pozisyonuna düştü. Haliyle onun imansız yüreğinin her ameli de amel-i gayr-i salih oldu.

Fakat buna rağmen, ilgili ayetlerden, Hz. Nuh’un, oğlunu kurtarması için Allahü Teâlâ’ya yalvardığını ve oğlunun inkârcı tavrından hüzünlendiğini anlıyoruz. Fakat Rabbimiz, yukarıdaki âyetle, “O senin ehlin değil” ifadesiyle Hz.Nuh’u uyarmaktadır. O halde, kan bağı miras hakkı doğurur; fakat iman meselesinde esas olan, imanî yakınlıktır; iman kardeşliğidir. İnsanın öz evladı da olsa, eğer, aile Allah’ı inanıyor, evlat inanmıyorsa, o evlat, o ailenin varisidir, fakat iman kardeşi ve yoldaşı değildir.

Mümin kişi, Allah’ın (cc), emir ve yasaklarına titizlikle uymakla amel-i salihe ulaşabilir. Modern toplumda aileler, çocuklarının dış başarılarına önem vermekte, onları iman ve amel noktasında ihmal etmektedirler. Hatta bazı aileler, ‘bu zamanda bu tür şeylere gerek yoktur’, diyerek çocuklarına manevi eğitim verilmesine karşı çıkmaktadırlar. Oysa o anne babalar, çocuklarına en büyük fenalığı yapmakta, onların ahretini karartmaktadırlar. Her Müslüman ailenin öncelikli bir meselesi, evlatlarının manevi eğitimini sağlamak ve onların amel-i salih yapmalarını mümkün hale getirmektir. Namaz kılmayan, oruç tutmayan, helalden haramdan haberi olmayan bir evlat, ister bir general olsun, ister bir profesör, ister bir holding sahibi, ister bir mühendis yahut bir doktor… ailesi onunla ne kadar övünürse övünsün, değilmi ki o, Allah’ı tanımıyor ve ona kulluk etmiyor, o evladın neticesi, Nuh’un (as) oğlunun başına gelenden farklı olamayacaktır; o evlat, manen boğuktur, canlı cesettir!  Öyle ise, Müslüman ailelerin en büyük hedefi evlat yetiştirirken onları amel-i salihe ulaşabilecek şekilde yetiştirmek olmalıdır. Unutmamalıdır ki evlatlar aile ağacının meyveleridir; meyve hamsa, meyve kelekse, meyve çürükse bunda aile fertlerinin sorumluluğu vardır.

Ayette, Hz. Nuh’a, hissi davranmaması, evladı da olsa, Allah’a muhalefet ediyorsa ona bir değer vermemesi istenmekte ve bu yönde bir ikaz yapılmaktadır. (Bu ikaz bütün zamanlara şamil ve evrenseldir.) Hz. Nuh’a yapılan, “cahillerden olmayasın” ifadesi de, kişinin bilmediği şey hakkındaki konuşmalarının ve verdiği hükümlerin onu cahil bir insan konumuna sürükleyebileceği uyarısıdır. Bu da her çağın iyileştirilemeyen hastalığıdır. Her insan bu hastalıkla malulüdür denilebilir. İnsan bildiğini söylemeli, tarafgirlik yapmamalı, haktan, hukuktan, en yakınlarının aleyhine bile olsa, vaz geçmemelidir ki, bu yapılmadan, kişi amel-i salihe ulaşamaz.

Sonuç: İslâm’da mühim bir kaide iman kardeşliğini tesis etmek ve evlat yetiştirirken de onları amel-i salih işleyecek bir yapıda yetiştirmektir. Kan bağının hukuku sonuçları vardır; fakat Allah indinde esas ve değerli olan kişilerin iman ve salih amelleridir. Nitekim Peygamber Efendimize ümmet olan genç müminler, müşrik ve kâfir babaları, amcaları ve akrabalarıyla savaşmak durumunda kalmışlardır. İster baba ister oğul, isterse hısım akraba olsunlar, iman gemisinde toplananlar bir millettir, kalanlar da bir millettir.

M.Talât Uzunyaylalı