368. FİKİR/ İsrâ

Mesele; ‘La ilahe illallah’ ikrarına bağlı

yaşamak ve ölmektir!

لَا تَجْعَلْ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهاً اٰخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مَخْذُولاً۟

“Allah ile birlikte bir ilâh daha tanıma! Sonra kınanmış ve kendi başına terkedilmiş olarak kalırsın.” (İsrâ 22)

“İlah” sözcüğünün anlamı şöyledir: Tanrı, mabut, Allah (c.c). Kuran ayetleri geçmişe ve geleceğe bakarak der ki: İnsanlar, Allah’tan başka ilahlar edindiler; edinecekler; fakat Allah’tan başka ilah yoktur.

Allah’tan başka ilahlar edinmek neye karşılık gelmektedir? Bu soruya kısaca şöyle bir cevap verilebilir: İnsanın her bir hissine ve akıl gibi kabiliyetine, nesnelerden ibaret, çeşitli tatmin ve sığınma araçları bularak, bu nesnelere tutunması bir çeşit ilah edinmesi demektir. Bu, sanal ilahların en trajikomiği insanın bizzat kendini ilah mertebesine çıkarması ve Firavunlar gibi, ‘ben Tanrıyım!’ demesidir.

İnsan neyi önceliyor, neyi önemsiyor, neye yöneliyor, maddi ve manevi varlığını neye istinat ettiriyorsa o, o insanın aşkın varlığı, yani ilahı olmaktadır. İnsan zihni tarihsel olarak, -günümüzde de Uzak Doğu toplumlarında görüldüğü gibi-, nesnelerden ilahlar edinmiştir. Dün olduğu gibi bu gün de bu ilahların önünde ibadet kastıyla durup ayin yapabilmektedir!

Rabbimiz “La ilahe illallah” lafzı şerifiyle insan zihninin ürettiği her türlü tapınma nesnesini reddetmiş her zaman her yerde Allah’tan başka hâkim ve tesir sahibi ilah olmadığını insana öğretmiştir. İbadet, hamd, şükür, sena, takdir hep Allah’a aittir. Ayetin uyarısı açıktır: “Allah ile birlikte bir ilâh daha tanıma! Sonra kınanmış ve kendi başına terkedilmiş olarak kalırsın.” Tehdit büyüktür; Allah’tan başka ilah edinenler o başka ilah kimse ona havale edilecektir. Bu, insanın yalnız kalması demektir; çünkü Allah’tan başka ilah yoktur.

“Yahudiler, Allah’ı bırakıp bilginlerini/hahamlarını; Hıristiyanlar da rahiplerini ve Meryem oğlu Mesîh’i rabler edindiler. Hâlbuki onlara ancak tek ilâha kulluk etmeleri emrolundu. O’ndan başka tanrı yoktur. O, bunların ortak koştukları şeylerden uzaktır…

Bizim Rabbimiz, göklerin ve yerin Rabbidir. Biz, O’ndan başkasına Tanrı demeyiz. Yoksa saçma sapan konuşmuş oluruz…

Allah ile birlikte başka bir tanrıya tapıp yalvarma! O’ndan başka tanrı yoktur. O’nun Zâtından başka her şey yok olacaktır. Hüküm O’nundur ve siz ancak O’na döndürüleceksiniz.

Aralarından kendilerine bir uyarıcının gelmesine şaştılar ve kâfirler: Bu, pek yalancı bir sihirbazdır! Tanrıları, tek tanrı mı yaptı? Doğrusu bu tuhaf bir şeydir! dediler.” 

Sonuç: Zihnini kendi icadı putlardan kurtaran insanın Allah’a iman ve kulluk etmesi insanı değerli bir varlık derecesine, Halife statüsüne, çıkarmıştır. Allah ile beraber başka ilahlar edinmek ise, Kuran’da zikredilen en büyük bir cehalet ve kınanma nedenidir. Böylesi kimse, ‘rahmet dairesinden/Allah’ın korumasından’ çıkmıştır; ahrette varacağı yer ise, Allah’tan başka ilah edinenlerin varacağı cehennem olacaktır.

M.Talât Uzunyaylalı